Antalya-Perge-Agorası-Perge-ancient-city's-agora1

Anadolu Antik Kentleri Listesi – Tarihi Sırasına Göre Antik Şehirler

Anadolu Antik Kentleri Listesi

Anadolu tarihi sırası ile antik kentleri listesi veya Anadolu’da bulunan en önemli antik kentler listesi; kuruluş tarihine göre Anadolu’da bulunan antik kentler şehirler listesi. Antik çağlardan beri hatta Alt Paleolitik dönemlerden (Eski Taş Çağı – Yontma Taş Çağı) beri Anadolu, geçiş yeri olması ile önemli bir bölgedir. Bu anlamda medeniyetin beşiği Mezopotamya’nın hemen kıyısındaki toprakları ve Avrupa’nın kıyısındaki diğer toprakları ile insanoğlunun dünyaya yayılmasının önemli otoyollarından biridir.

Anadolu’da birçok medeniyet yeşermiş olsa da bunlar sırasıyla Hititler, Frigler, İyonlar ve Urartular, Persler, Makedon İmparatorluğu (İskender), Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti’dir. Birçok medeniyete de ev sahipliği yapmış olan Anadolu’nun antik kent listesi veya antik yerleşim listesi kuruluşları sırası ile aşağıdaki gibidir. Buradaki liste sadece bizim seyahat etmiş olduğumuz Anadolu sınırları içindeki antik şehirleri kapsamaktadır.

Ayrıca özellikle Avrupa’daki tarihi şehirler listesi ve gezilecek önemli tarihi yerleri, bölgeleri ve müzeleri için de kategori sayfamızı ziyaret edebilirsiniz. Biz yine dönelim Anadolu’daki kuruluş yıllarına göre antik alanlara, kentlere veya şehirlere.

Burdur gezilecek yerler Sagalassos antik kenti fotoğrafları kuzey nekropolü kaya mezarları - Turkey Sagalassos ancient city the arcosolia in the northern necropolis
Andaolu antik kentleri listesi Burdur gezilecek yerler Sagalassos antik kenti fotoğrafları kuzey nekropolü kaya mezarları -List of ancient cities of Anatolia Turkey Sagalassos ancient city the arcosolia in the northern necropolis

Göbeklitepe Antik Ritüel Alanı

Şanlıurfa antik zamanlardan kalan Göbeklitepe fotoğrafları - Turkey Southeastern Anatolia Gobekli Tepe photos

Tesadüfen keşfedildiği zamandan itibaren dünyanın en eski yapısı veya alanı olan Göbeklitepe, günümüzden 14000 yıl önce yapılmış olup M.Ö. 12000’li yıllara uzanan tarihi ile tüm dünya tarafından bilinmektedir. Son yıllarda bulunan Karahantepe’nin ise Göbeklitepe’den daha eski olduğu düşünülmektedir. Ancak yapılan araştırmalar Karahantepe’nin M.Ö. 9600’lü yıllarda ilk yerleşim gördüğü kanıtlanmıştır. Göbeklitepe, dünyadaki en eski anıt mimarisi olması ile de ayrı bir öneme sahiptir.

Sagalassos Antik Kenti

Antoninler çeşmesi Sagalassos antik kenti Roma yazıtı - Antonine nymphaeum Roman inscription Turkey Burdur Sagalassos ancient city

Roma imparatorlarının yazlık bölgesi olarak anılan Pisidia bölgesi kentlerinden olan Sagalassos antik kenti, özellikle Antoninler çeşmesi ile bilinmektedir. Bölgedeki ilkel yaşam ilk olarak M.Ö. 12000 yıllarına kadar gitse de ilk yerleşim M.Ö. 8000 yıllarında başlamıştır. Ancak antik kentin bir önemli özelliği daha vardır: yazının içeriğinde görüleceği üzere antik kentte bulunan iskeletlere DNA testi yapılmıştır. Çıkan sonuç ise şaşırtıcıdır. Günümüzde bölgede yaşayanların büyük kısmının bu DNA araştırmaları neticesinde antik kent sakinleri ile bağlantılı olduğu ortaya çıkmıştır.

Hasankeyf Antik Kenti

Hasankeyf fotoğrafları ve görülmesi gereken yerler Küçük Saray, Hasankeyf Kalesi - Small Palace and Hasankeyf Fortress Southeastern Anatolia region Turkey

Günümüzde Ilısu Baraj suyu altında kalan ve barındırdığı mimari eserlerin taşındığı bir antik bölge/yerleşke olan Hasankeyf’in tarihi M.Ö. 10000 yıllarına kadar gitmektedir. Artık gezilemeyecek bir antik kent olan Hasankeyf içinde bulunan ve baraj suları altında kalmasın diye taşınan bu eserler Hasankeyf Arkeopark içinde görülebilir.

Arapgir Onar Köyü

Anadolu’nun ilk Cemevi’ne (1224) de sahip olan Onar Köyü Malatya sınırları içinde bulunmaktadır. Göktürk mezar taşları, Roma dönemi kaya mezarları ile de bilinen Onar Köyü’nün tarihi M.Ö. 8000’li yıllara kadar gitmektedir ve Anadolu içinde gezilmesi gereken en önemli yerlerden biridir.

Onar Köyü Roma dönemi kaya mezarları - Onar Village Roman period rock tombs

Mardin

Güneydoğu Anadolu Bölgesi içinde yer alan Mardin kentinde ilk yerleşimin yapılan araştırmalar sonunda M.Ö. 6750 yılına kadar gittiği kanıtlanmıştır. Günümüzde taş işçiliğinin mükemmel örnekleri ile süslenmiş olan kent ne yazık ki mimari olarak gittikçe yozlaşmakta ve Harran kenti gibi turizm sebebiyle özelliğini kaybetmektedir.

Mardin Müzesi Göçebe mezar taşları Cizre MS 11-20. yy - Mardin Museum Nomadic gravestones AD 11-20 Century

Efes Antik Kenti

Son yıllarda Arvalya ve Çukuriçi höyüklerindeki buluntularla birlikte kentin tarihi M.Ö. 6000’li yıllara kadar uzanmaktadır. Avrupa’nın ve Anadolu’nun en önemli antik kenti olan Efes antik kenti kuruluşu, efsanelerle başlamaktadır.

Efes antik kenti Celcius kütüphanesi, Efes fotoğrafları - Celcius library, Ephesus ancient city photos

Kyzikos Antik Kenti

Kyzikos antik kenti Hadrian tapınağı kalıntıları fotoğrafları Erdek Bandırma - Kyzikos ancient city ruins of Hadrianus temple photos Erdek Turkey

Kapıdağ Yarımadası içinde bulunan Kyzikos antik kenti, özellikle Roma’da bulunan Kolezyum ile boy ölçüşebilecek amfi-tiyatrosu ile bilinmektedir. Ancak buradaki tiyatro ile ilgili ne yazık ki bir çalışma yapılmamıştır. Ayrıca Erdek yolu üzerinde, antik kent sınırları içinde yer alan Hadrian tapınağının da kalıntıları görülmeye değerdir. Hadrian tapınağı kendi döneminin en büyüklerinden biridir. Kyzikos antik kenti bölgesinde ilk yerleşimin M.Ö. 6000-M.Ö.5000 yılları arasına kadar gitmektedir.

Arslantepe Höyüğü

Arslantepe höyüğü fotoğrafları duvar resimleri - Eastern Anatolia region Arslantepe mound wall paintings

Normalde höyükler yerleşim alanı olarak görülmese de Arslantepe Höyüğü buna dâhil değildir. Anadolu antik kentleri arasında önemli bir yere sahip olan Malatya Arslantepe höyüğü 11 dönemden oluşmakta ve en eski yerleşim dönemi M.Ö. 4300-3900 yılları arasına kadar gitmektedir.

Alacahöyük

Alacahöyük fotoğrafları Çorum eski Tunç çağı kral mezarları rekonstrüksiyonları - Turkey Early Bronze age Alacahöyük king graves

Arslantepe Höyüğü gibi Alacahöyük de Anadolu antik kentleri listesi içinde önemli bir konumda bulunmaktadır. Ulu önder Atatürk’ün de çok önem verdiği ve kazılarını takip ettiği Alacahöyük de diğer birçok höyük gibi katmanlardan meydana gelmektedir. En eski katmanı ise M.Ö. 4000-3000 yılları arasında yer almaktadır.

Milet Antik Kenti

Anadolu antik kentleri içinde sadece Ege bölgesi için değil tüm Anadolu tarihi için önemli alanlardan biri olan Milet’in tarihi M.Ö. 3500’lü yıllara kadar gitmektedir. Milet kolonileri aynı zamanda Karadeniz bölgesi içinde de birçok yerde yer almaktadır.

Milet antik kenti fotoğrafları antik Roma tiyatrosu - ancient roman theatre, Miletus ancient city photos

Truva Antik Kenti

Anadolu tarihinde belki de en kapsamlı yağmalanmış olan antik kentlerimizden Truva antik kenti veya Troya antik kenti efsanevi savaşıyla da Avrupa tarihi için de önemli kabul edilmektedir. Athena Tapınağı ile özdeşleşen Truva antik kentinin göğsünde günümüzde bile görünen şekilde bir yara bulunmaktadır: ‘Schliemann Yarması’. Ayrıca tarihi boyunca dokuz kere doğal afetler ve savaşlarla yıkılan kentin dokuz katmanı bulunmakta olup en alt katmanı M.Ö. 3000-2500 yıllarına gitmektedir.

Troya antik kenti fotoğrafları ilk dönemlere ait şehir duvarları - City walls dated to early settlements, Troy ancient city photos

Aizanoi Antik Kenti

Kütahya ilimizde bulunan Aizanoi antik kenti birçok medeniyeti barındırması ile önemli kentlerden biridir. Ayrıca antik kentte bulunan Zeus Tapınağı ile de Avrupa arkeoloji tarihinde önemli bir yer tutmaktadır. Antik kentin bulunduğu alandaki ilk yerleşim M.Ö. 3000 yıllarına kadar gitmektedir. Günümüzde antik kent içinde bulunan açık hava müzesinde Frigler’den kalma çeşitli eserler ve mezar taşları görülebilir.

Aizanoi antik kenti Sütunlu cadde, Çavdarhisar Kütahya - Aizanoi ancient city The Columned streeet, Turkey

Harput Antik Kenti

Harput kalesi ve Süryani Kadim Meryem Ana Kilisesi - Harput fortress and Syriac Virgin Mary Church

Elazığ kenti içinde bulunan Harput antik kenti günümüzde Harput kalesi ve üzümleri ile bilinmektedir. Antik kentin tarihi M.Ö. 2000’li yıllara kadar gitmektedir. Antik kent Hurriler’in Mitanni Devleti tarafından kurulmuştur.

Harran Antik Kenti

Şanlıurfa Harran Kalesi fotoğrafları - Harran Fortress photos Southeastern Anatolia Region

Konik kubbeli evleri ile UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi içinde yer alan Harran, günümüzde de evleri ile bilinmektedir. Moğolların da yakıp yıktığı kentlerden biri olan Harran’ın kuruluşu M.Ö. 2000’li yıllara kadar gitmektedir. Kültepe çivi yazıtlarında ismi geçen kentin tarihi evlerinin sayısı günümüzde ne yazık ki çok azalmıştır.

Eski Halfeti ve Rumkale

Gaziantep Rumkale fotoğrafları Güneydoğu Anadolu - Rumkale Fortress, Southeastern Anatolia

Şanlıurfa ile Gaziantep arasında yer alan eski Halfeti ile Rumkale’nin ilk yerleşimi tam olarak bilinmese de Asurluların ticaret yapmak için M.Ö. 2000’li yıllarda Rumkale’de konaklamışlardır. Eski Halfeti, günümüzde Birecik Barajı suları altında kalmış olup su altındaki camisi ile tanınmaktadır.

Kapadokya (Katpatuka)

Günümüzden milyonlarca yıl önce coğrafyasına kavuşan Kapadokya’da antik yaşam M.Ö. 1750 yıllarından itibaren başlamıştır. Dünyaca ünlü karakteristik peri bacaları ile adını duyuran Kapadokya, Hristiyanlarca da önemli kutsal yerlerden biridir.

Göreme açık hava müzesi Ürgüp, Kapadokya fotoğrafları - Göreme openair museum, the daring of detail, Cappadocia photos

Hattuşaş Antik Kenti

Dünya arkeoloji ve siyaset tarihinde ve Anadolu antik kentleri listesi içinde tarihi olarak en önemli kentler içerisinde yer alan antik kent, zaman zaman Hattuşa zaman zaman da Hattuşaş olarak literatürde yer almaktadır. Hititlerin başkenti olan antik kent M.Ö. 1650 yılında kurulmuştur. Özellikle dini anlamda çok farklı bir yerde olan Hititlerin ayrıca Hattuşa yakınlarında kurmuş olduğu dini merkez olan Yazılıkaya antik kenti de yer almaktadır. Hattuşa antik kenti 1986 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi içine girmiş antik kentlerimizdendir.

Hattuşa Kral Kapısındaki savaş tanrısı kabartması, Boğazköy Hattuşa fotoğrafları - War god relief at King Gate, Hattusa Bogazkoy Turkey

Tlos Antik Kenti

Likçe bir ifade olan ‘Tlawa’ kelimesinden gelen Tlos antik kenti, M.Ö. 1500 yıllarından itibaren Hititçe metinlerde geçmektedir. Bu metinlerde ise Lukka toprakları içindeki ‘Dalawa’ yerleşimi ile özdeşleşmiştir. Tlos antik kenti 6 Şubat 2009 tarihinden itibaren UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi içinde yer almaktadır.

Tlos antik kenti fotoğrafları tipik Likya lahitleri, Fethiye Muğla - Typical Lycian sarcophagus, Tlos photos

Priene Antik Kenti

Priene antik kenti Bouleuterion fotoğrafları - Priene ancient city bouleuterion photos

Anadolu antik kentleri listesi içinde yer alan Priene antik kentinin ilk kuruluşu aslında günümüzdeki Priene’den birkaç km daha uzaktadır. Bunu sebebi ilk antik kentin bulunduğu havzanın yükselerek tehlikeli bir duruma gelmesidir. Kuruluş tarihi karışık olmakla birlikte dönemin tarihçileri antik kentinin kuruluşu için M.Ö. 1200-1000 yıllarını işaret etmektedir.

Xanthos Antik Kenti

Xanthos antik kenti Thermes kalıntıları - Thermes Ruins, Xanthos photos

Tarihi boyunca birçok savaşa girmiş, yok edilmiş ve tekrar kurulmuş olan Xanthos kentinin tarihi M.Ö. 800’lü yıllara kadar gitmektedir. Kazılar sırasında bulunan yazıtı Azra ERHAT çevirmiş olup, yazıtta kentte yaşayanların bu savaşlar hakkındaki genel görüşleri bulunmaktadır.

Letoon Antik Kenti

Letoon antik kenti fotoğrafları Muğla - Mugla Letoon ancient city photos

Tanrı Zeus’un tanrıça Leto’ya aşık olduğu kent olarak bilinen Letoon antik kentinin ilk yerleşimi M.Ö.700’lü yıllara dayanmaktadır. Letoon antik kenti aynı zamanda imparator Sezar’ı bıçaklayan Brutus’un yerle bir ettiği antik kentlerden biri olarak bilinmektedir.

Perge Antik Kenti

Perge antik kenti UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi içinde yer almak ile birlikte antik kentin tarihi hakkında birçok bilgi bulunmaktadır. Örneğin filoloji konusundaki araştırmalar kentin tarihini M.Ö. 2000’li yıllara götürürken yazılı kaynaklarda bu tarih M.Ö. 700’e kadar gitmektedir.

Antalya gezilecek yerler antik kentler Perge antik kenti fotoğrafları - Perge ancient city photos

İstanbul (Byzantion Antik Kenti)

İstanbul tarihi ile ilgili birçok efsane, öykü, hikâye bulunmuş olsa da Megaralı komutan Byzas tarafından kurulan kentin tarihi M.Ö.667 yıllarında başlamaktadır. Byzantion’un kuruluşu aynı zamanda tarihi Roma kenti kuruluşuyla aynı efsanevi olaylara benzemektedir. Ancak unutulmamalıdır ki İstanbul içinde bulunan Yarımburgaz mağarasında yaşam çok daha eskilere dayanmaktadır (M.Ö. 1.800.000 -210.000).

Aya Yorgi Rum Patrikhane Kilisesi idari bina duvarı mermer kabartması - Istanbul St. George's Cathedral office building wall marble relief

Parion Antik Kenti

Marmara Bölgesi içinde Çanakkale şehri sınırları içinde yer alan Parion antik kenti M.Ö. 625-600 yılları arasında kurulmuştur. Antik kentte kazılar sürmekte olup her gün yeni bilgiler gün yüzüne çıkmaktadır. Şehre adını Troya prensi Paris’in verdiği düşünülmektedir.

Parion antik kenti Kemer, Biga, Antik tiyatro - ancient theatre, Parion ancient city photos

Afrodisias Antik Kenti

Afrodisias antik kenti Tiberius portikosu, Afrodisias fotoğrafları - Tiberius Portico, Aphrodisias photos

Tanrıça Afrodit’e adanan antik kentin birçok anlamda Anadolu antik kentleri arasında önemli bir yere sahiptir. M.Ö. 5.yy’da kurulan antik kenti, dünya çapında bilinen rahmetli ünlü fotoğrafçımız Ara Güler tesadüfen keşfetmiştir. Ayrıca Afrodisias antik kenti, UNESCO Dünya Mirası Listesi içinde 2017 yılında girmiştir.

Pergamon Antik Kenti

Pergamon antik kenti fotoğrafları, antik tiyatro - Ancient theatre, Pergamon ancient city photos

Pergamon antik kenti Anadolu antik kentleri tarihi listesi içinde ilk olarak M.Ö. 4.yy başlarında görülmektedir. Antik kent 2014 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine 999. Alan olarak girmiştir.

Blaundus Antik Kenti

Uşak Blaundus antik kenti fotoğrafları, Ege bölgesi gezilecek yerler - Turkey Aegean region Blaundus ancient city photos

Özellikle gece fotoğrafçılarının veya gökyüzü fotoğrafçılarının tercih ettiği antik kentin tarihi M.Ö.334 yılına kadar gitmektedir. Makedonyalılar tarafından kurulan Blaundus antik kenti içinde günümüzde de görülen ilginç yapılar aslında dönemin kurum binalarıdır.

Nemrut Dağı ve Kommagene Krallığı

Güneydoğu Anadolu Bölgesi Adıyaman kenti sınırları içinde bulunan Nemrut Dağı, tepesindeki taştan höyüğü ile bilinmekle birlikte özellikle gündoğumu ziyaretçileri ile tanınmaktadır. Dağın zirvesindeki heykelleri ile bilinen Krallık M.Ö. 163 yıllarına tarihlenmekle birlikte M.S. 72 tarihinde de yok olmuşlardır. Nemrut Dağı Milli Parkı 1987 tarihinde UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmiştir.

Nemrut Dağı heykel başları Milli Park fotoğrafları Güneydoğu Anadolu bölgesi - Head sculpts Mount Nemrut National Park photos Southeast Anatolia region Turkey

Apollon Smintheion Kutsal Alanı

Özellikle tapınağın restorasyonunda tapınak zeminine beton dökülmesi ile hatırlanan Apollon Smintheion Kutsal Alanı, Anadolu antik kentleri arasında dünyaca ünlü antik alanlardan biridir. M.Ö. 150 yıllarına tarihlenen yerleşke, efsanelerde fareleri ile de ünlüdür.

Apollon Smintheus tapınağı kabartmaları Andromakhe'nin Hektor için yas tutması kabartması - Reliefs of Apollo Smintheus temple, relief of the mourning of Andromache for Hector

Dara Antik Kenti

Mezopotamya bölgesinin Efes’i kabul edilen antik kenti aslında antik Roma kentlerinden biridir. Anadolu antik kentleri arasında yer alan Dara antik şehri, M.S. 504-507 yılları arasında Roma İmparatoru Anastasius tarafından yaptırılmıştır.

Dara Antik Kenti veya Dara harabeleri kaya yerleşimleri Mardin, Dara antik kenti fotoğrafları - Ancient rock settlements, Mesopotamian Ruins of Dara photos Southeast Anatolia Region

Anadolu Antik Kentleri Tarihi Listesi İçin Ayrıca Bakınız:

Marmara Bölgesi antik kentleri listesi
Ege Bölgesi antik kentleri listesi
Akdeniz Bölgesi antik kentleri listesi
İç Anadolu Bölgesi antik kentleri listesi
Doğu Anadolu Bölgesi antik kentleri listesi
Güneydoğu Anadolu Bölgesi antik kentleri listesi
Karadeniz Bölgesi antik kentleri listesi