Mardin Müzesi Bilgileri

Mardin Müzesi, sadece Mardin’in değil, Güneydoğu Anadolu bölgesinin önemli müzelerinden olmakla birlikte önemli tarihi eserleri sergilemektedir. Tarihi Mardin şehrinin merkezinde bulunan müze, hem eserleri hem de müze eserlerinin bulunduğu binanın mimarisi ve tarihi açısından da önemlidir. Hem ana caddeden hem de geleneksel taş işçiliğinin yansıdığı dar sokaklardan girilebilen müze, Türkiye’deki önemli arkeolojik buluntuların sergilendiği müzelerin başında gelmektedir.

Tarihçesinin bir hikâye ile anlatıldığı Mardin, geçmişinde birçok kültüre ve medeniyete ev sahipliği yapmış olmakla birlikte günümüzden 50.000 yıl öncesinden itibaren yerleşim görmüştür. Mardin bu zamana kadar Akadlar, Babiller, Hurriler, Mitanni Krallığı, Roma ve Bizans İmparatorluğu, Selçuklular, Artuklular gibi önemli medeniyetlerin merkezi sayılmıştır. Mardin Müzesi de bu medeniyetlerin birçoğunun günümüze kadar gelen eserlerini, ziyaretçileri için korumaktadır.

Ayrıca yukarıda sayılan medeniyetlerin bırakmış olduğu izlerin ve eserlerin çok daha büyük ve önemli bir kısmını Ankara’daki Anadolu Medeniyetleri Müzesi içerisinde görülebilmektedir. Anadolu uygarlıklarının eserlerinin barındığı bu müze kadar İstanbul Arkeoloji Müzesi bünyesinde de bu dönemlerde ki eserler ayrıca görülebilir.

Mardin Müzesi fotoğrafları için lütfen tıklayınız

Mardin Müzesi Giriş Ücreti ve Ziyaretçi Bilgileri 2025

Mardin Müzesi giriş ücreti 2025 yılı itibari ile 7 Euro karşılığı TL’dir. Müzekart 2025 yılı fiyatı ise 100TL’dir. Gişede fiziki olarak Müzekart verilmektedir. Mardin’deki dokuz müze veya tarihi yerleşkeden biri olan Mardin Müzesi’nin giriş saatleri ise “Yaz dönemi” ve “Kış dönemi” olarak ikiye ayrılmıştır. Yaz dönemi, 1 Nisan ile 1 Ekim arasıdır ve müze bu tarihler arasında 08:30 ile 17:00 saatleri arasında açıktır. Kış dönemi ise 1 Ekim ile 1 Nisan arasıdır ve bu tarihlerde müze 08:30 ile 16:30 saatleri arasında açık olmaktadır.

Mardin Müzesi, haftanın ilk iş günü olan her pazartesi günü kapalıdır. Ayrıca müze ile ilgili farklı bilgiler almak isterseniz 0482 212 16 64 no’lu telefonu da arayıp bilgi alabilirsiniz. Bununla birlikte Mardin Müzesi Müdürlüğü, müzenin hemen arka sokağında bulunmaktadır. Eğer Mardin Müzesi’ni ziyaret etmek isterseniz, bu ziyaretin ortalama bir buçuk saat kadar süreceğini bilmelisiniz.

Ayrıca İlginizi Çekebilecek Konular:
Mardin Kenti hakkında bilgiler
Mardin tarihi kenti fotoğrafları
Güneydoğu Anadolu Bölgesi
Güneydoğu Anadolu Bölgesi fotoğrafları
Güneydoğu Anadolu Bölgesi Güzergahı
Türkiye müzeler, antik şehir ve tarihi kentler

Mardin Müzesi Tarihi Sanat Eserleri ve Müze Salonları

Mardin Müzesi içindeki eserler, müze gezi planı anlamında çok rahat gezilmektedir. Aşağıdaki bölümlerde anlatılacağı üzere müze temelde beş bölümden oluşmaktadır. Bunlar Kazılar, İnanç, Ticaret, Sahte Eserler ve Yaşam Salonudur. Ayrıca bir de Arkeopark olarak adlandırılan ve kentsel arkeoloji konusunun işlendiği müzenin alt kotunda bahçede bulunan bölüm bulunmaktadır.

Mardin ve çevresi başta olmak üzere Güneydoğu’nun önemli eserlerinin bir kısmının sergilendiği bu bölümler tarihi bina içerisindeki çeşitli odalardan meydana gelmiştir. Özellikle bölgede turizm sezonunun yoğun olduğu zamanlarda müze de yoğun olarak ziyaretçi akınına uğramaktadır. Mardin Müzesi’nin tüm salonlarındaki sergilenen eser sayısı 45.000 adedin üzerindedir ve en eski eser Paleolitik Çağ’dan günümüze kadar gelmektedir.

Mardin Müzesi Kazılar Salonu Eserleri

Mardin Müzesi Kazılar Salonu’nda adından anlaşılacağı üzere bölgedeki kazılardan elde edilen tarihi buluntular bulunmaktadır. Her kazı alanından çıkartılan eserler ayrı ayrı bölümlerde sergilenmektedir. Bu bölümde özellikle Ilısu Barajı Kurtarma Kazıları çalışmalarından elde edilen çeşitli tarih ve medeniyetlere ait eserler ve eşyalar büyük öneme sahiptir.

Boncuklu Tarla ve Havuz Mevkii Kazıları

M.Ö. 8000 ile 7000 yılları arasındaki (Seramiksiz Neolitik B Dönemi) eserlerin ve ok uçları, kesici alet ve delgiler gibi çeşitli eşyaların çıkartıldığı Boncuklu Tarla buluntuları bu bölümdedir. Ayrıca M.Ö. 5500-3600 yıllarına tarihlenen ve Havuz Mevkii denilen bölgede bulunan çeşitli eşyalar da bu bölümdedir. Özellikle Havuz Mevkii denilen bölgede, moloz taşlarla örülmüş duvarları olan küçük konutlar bulunmuştur. Yapılan kazı çalışmalarında gövdelerinden ayrılmış bir şekilde üç kafatası bulunmuş olup, bunlar Ön Asya’da uygulanan bir tapınma biçimi olduğu düşünülen “Kafatası Kültü” geleneğine işaret etmektedir.

Zeviya Kavla Kazıları, Kumru Tarla ve Kilokki Rabiseki Kazıları

Bu bölümde sergilenen eserler arasında Yeni Asur Dönemi’ne ait olan ve Kilokki Rabiseki’de bulunan (M.Ö. 900) seramik fırını ve eşyaları, M.Ö. 1200-900 yıllarına tarihlenen ve Kumru Tarlası içinde bulunan mızrak uçları, demir bilezikler ile mezar buluntuları bulunmaktadır. Bu bölümün en önemli eserlerinden biri de Şırnak’taki Zeviya Kavla Höyüğü’nde bulunan güneş figürlü kil topraktır.

Kerkuşti Höyük ve Girnavaz Höyük Kazıları

M.S. 2. ve 3.yy’a tarihlenen Ilısu Höyüğü, M.Ö. 6000 yılına tarihlenen Kerkuşti Höyüğü, Girnavaz Höyüğü (M.Ö. 3600-3100) tarihi buluntuları da yine Kazılar Salonu içerisinde görülebilir. Bu bölümdeki en ilginç buluntu ise Girnavaz Höyük kazısı sırasında bulunmuş olan Erken Sümer Dönemi mezarlığıdır. Yapılan kazılarda yetmişe yakın mezarlık bulunmuş olup biri de müzede sergilenmektedir. 

Dara Antik Kenti Kazıları

Mardin ve çevresinde önemli bir yere sahip olan Dara antik kenti veya Dara Harabeleri kazılarında çıkartılan eserlerin bir kısmı da yine müzede sergilenmektedir. Daha detaylı bilgi için Dara antik kenti bilgileri sayfasına bakabilirsiniz.

Diğer Eserler ve Bilgiler

Mardin Müzesi Kazılar Salonu’nda ayrıca Nusaybin’de bulunan Mor Yakup Kilisesi’nin M.S. 12. ve 14.yy’a tarihlenmiş rölyefleri ve yazıtları da görülmeye değer eserler arasındadır. Kazılar Salonu duvarlarında küçük bir bilgilendirme panosu da bulunmaktadır. Panoda, 1991 yılında Nusaybin Girnavaz Höyüğü kazıları sırasında bombalı terör saldırısı sonucu hayatlarını kaybeden Arkeolog Metin Akyurt ve Arkeolog Bahattin Devam anılmaktadır. 

Yine bu bölümde duvarda, ayrıntılı bir biçimde Tarih Öncesi Çağlar’ı anlatan çizelgeli bir bilgi panosu bulunmaktadır. Söz konusu panoda tarih dönemleri zaman aralıkları, arkeolojik dönemler ve insanın kültürel gelişimi anlaşılabilir bir şekilde açıklanmıştır.

Mardin Müzesi İnanç Salonu Eserleri

Mardin Müzesi İnanç Salonu bölgedeki manevi ve dini eserlerin buluntularını ve bu konulardaki bilgileri sergilemektedir. Kronolojik bir sıralama ile bilgilerin anlatıldığı salonda eski medeniyetlerin ölüm ayinleri, büyü uygulamaları, bereket ayinleri hakkında tarihi eserler ve bilgiler bulunmaktadır.

Ayrıca Urartu Krallığı’na ait mezarlardan çıkartılan adak levhaları ve kemerleri, göçebe aşiretlere ait M.S. 11 ile 20.yy’a tarihlenen mezar taşları, Roma dönemi ve İslam dönemine ait tarihi eserler bulunmaktadır.

Bu salonda birbirinden ilginç eserler ve bilgiler olsa da bize göre en ilginci ise Selçuklu Dönemi’ne ait ‘saray su kabı’dır. Üzerinde dünya dışı canlılara aitmiş gibi görünen figür hemen göze çarpmaktadır. Ancak literatüre bu figür, ebedi hayatı simgeleyen nar ve haşhaş dalı tutan sultan figürü olarak geçmiştir.

Kızıltepe Girbel Höyüğü kazılarında bulunan ve M.Ö. 1600 yıllarına tarihlenen Ölü Kültü Heykelleri de ayrıca görülmeye değer buluntulardan bazılarıdır.   

Mardin Müzesi Ticaret Salonu Eserleri

Mardin Müzesi’nin üçüncü salonu olan Ticaret Salonu, bölgedeki eski uygarlıklardaki ticaretin gelişimi ile ilgili bilgiler vermekle birlikte kazılardan çıkartılan sikkeler ve çeşitli ticaret eşyalarının sergilendiği salondur. Panolarda M.Ö. 35000 ile 12000 yılları arasında Mezopotamya’da ticaretin nasıl başladığı ve geliştiği ile ilgili bilgiler bulunmaktadır.

M.Ö. 8000 yıllarında Zagros ve Toros dağlarında göçebe olarak yaşayan insan topluluklarının birbirleri ile yaptıkları belgelenen en eski ticaretin obsidiyen ticareti olduğu, Asur Krallığı’nın 4000 yıl kadar önceki uluslararası ticaret sistemini ve Mezopotamya’daki ilk ticari ambargoyu buradan öğrenmek mümkündür. Hitit Kralı ile Amurru Kralı arasında yapılan antlaşmaya göre (Sausgamuwa antlaşması) Amurru ile Asur arasında bir ticari ambargo yapılması karara bağlanmıştır.

Mardin Müzesi Ticaret Salonu’nda Mezopotamya’daki ilk ticari kayıtlar, M.Ö. 3000 yıllarına ait tapınak ekonomisi ve ticarette kullanılan M.Ö. 5000 yıllarına ait ilk mühürler bulunmaktadır. Ticaret eşyaları ile ilgili bölümde ise M.Ö. 6000 yıllarında ilk olarak Mezopotamya’da elde edilen seramik buluntuları, çömlekçi çarkının Osmanlı dönemine kadar olan örnekleriyle sergilenmektedir. Ayrıca çeşitli medeniyetlere ait ve kazılarda bulunan sikkeler de yine müzede sergilenmektedir. Bu salonda görülmesi gereken tarihi buluntular ve eserler aşağıdadır.

İlk Tapu Senedi

Girnavaz kazılarında bulunan dünyanın bilinen en eski tapu senedi bu bölümde sergilenmektedir. Kil tablette M.Ö. 7.yy’da bir meyve bahçesinin satış senedi ve tapusu bulunmaktadır. Yazılanlara göre Nabulu kentindeki ana nehir Sihaia’ya ve kral yoluna bitişik olan bağ ve meyve bahçesi 1 mina 20 şekel gümüşe borcu kapatılmış ve satın alınmıştır. Ayrıca tableti yazanın ve şahitlerin de tablette isimleri vardır.

Uygarlığın Dönem Noktası: Yazı

Ticaretin ve sayı sisteminin gelişmesi yazının icadına yol açmış ve M.Ö. 4000 yıllarının sonlarında Mezopotamya’da çivi yazısı kullanılmaya başlanmıştır. Bu çağdan itibaren görevliler kilden yapılmış ıslak tablet üzerine kamışla yazmaya başlamıştır. İlk yazıların resimli (hiyeroglif) olmasından ziyade sonrasında fonetik değerlere sahip işaretler kullanılmış ve krallar yasalarını, rahipler de dini kurallarını yazılı hale getirmiştir. Aynı zamanda dünyanın ilk okulları da yine Mezopotamya’da kâtip yetiştirmek için açılmıştır. Ticaret Salonu’nda sergilenen Mezopotamya’ya ait birçok çivi yazılı kil tablet bulunmaktadır.

İlk Parayı Kimler Bulmuştur?

Parayı M.Ö. 7.yy’da Lidyalalıların bulduğu kabul edilse de çivi yazılı kaynaklarda “Kil kalıplar yaptım, hepsinin içine bronz dökerek yarım şekilli parçalar gibi dökümlerini kusursuz yaptım” diyen Asur Kralı Sinnaherib (M.Ö. 704-681) döneminde ufak bakır paralar kullanılmaktaydı.

Sürekli Definesi

2009 yılında Mardin Kızıltepe ilçesinde altyapı çalışmaları sırasında ortaya çıkan buluntular burada arkeolojik kazı yapılmasının yolunu açmıştır. Kazılarda eski bir evin mutfak bölümü ortaya çıkartılmış ve burada dört adet küp bulunmuştur. Küpler içerisinde çeşitli altın takı eşyaları ile birlikte İtalya Venedik Dukalığı‘ndan Bizans İmparatorluğu‘na, Artuklulardan İlhanlılara kadar 344 adet sikke bulunmuştur.

Definen bulunduğu yere 5 km kadar mesafede bulunan ve “Kırk Harami” veya “Kırk Hırsız” anlamına gelen “Çeldiz” adında bir yer vardır. Definenin çeşitliliği bir masal olan Kırk Haramileri akıllara getirmektedir.

Mardin Müzesi Sahte Eserler Salonu Sahte Eserleri

Aslında hemen hemen her müzede olması gereken Sahte Eserler Salonu bir tek Mardin Müzesi içinde bulunmaktadır. Buradaki eserlerle insanların nasıl aldatıldığı ve sahte eserler kaçakçılığına teşvik edildiği örneklere anlatılmakta ve gösterilmektedir. Bu salonda sergilenen sahte tarihi(!) eserler çeşitli zamanlarda yapılan operasyonlarla ele geçirilmiş olan imitasyonlardır.

Avrupa ülkelerinde 18 ve 19.yy’da müzecilik faaliyetlerinin gelişmesiyle ve o zamanlarda Anadolu’daki kültür varlıklarının korunması kanunlarındaki eksiklikler sebebiyle birçok tarihi eser yurtdışına kaçırılmıştır. Bugün bile bu eserlerin büyük kısmı hala yurtdışındadır. İlk Türk Müzecisi Osman Hamdi Bey 1884 yılında bu kanunlardaki eksiklerin önünü almış olsa da bu tarihten sonra da birçok eser yine kaçırılmıştır. Oysa kültür varlıkları ait oldukları topraklarda sergilenmelidir.

1863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na muhalefet suçundan yakalanan kişilerin üzerinden çıkan eserlerin çoğu sahte ve taklittir ve dolandırıcılıkta kullanıldığı için müzede tutulmaktadır. Bu bölümdeki imitasyonlar işte bunlardır.

Bir Dolandırıcılık Hikayesi: Tarlanızda Hazine Var!

Sahte eser dolandırıcılarının başvurduğu en bilinen yöntemdir: Dolandırıcılar sahte bir harita ile define meraklısı köylünün evine gelir ve tarlasında hazine olduğunu söyler. İnanan tarla sahibi dolandırıcılarla haritada gösterildiği tarlasındaki yere gelir. Aslında haritada gösterilen yere daha öncesinden (bir seneye yakın) dolandırıcılar tarafından içinde altın rengi yaldızla boyanmış heykeller bulunan çömlek gömülmüştür.

Tarladaki yer kazılır ve çömlek bulunur, dolandırıcılar sevinir ve bu gömüyü almak isteyen birisinin olduğunu tarla sahibine söylerler. Bu esnada dolandırıcılardan biri telefonla sürekli görüşmeler yapmaktadır. Görüşmede bir başka yerde daha kazı yapıldığı ve iki milyon dolarlık define çıkarıldığı ve acele gelmeleri gerektiği bilgisi iletilir. Görüntülü görüşmede tarla sahibine define de gösterilir. Ayrıca telefondaki kişi acele gelmeleri gerektiğini ve tarla sahibine de gömüyü hediye etmelerini söyler ancak masraflar karşılanmalıdır.

İyi niyetli tarla sahibi çömleği alır ve elinde ne varsa verir. Ne yazık ki bu şekilde günümüzde bile hala birçok tarla sahibi insan dolandırılmaktadır.

Mardin Müzesi Yaşam Salonu Eserleri

Yaşam Salonu bölümünde özellikle Mardin kent hayatı ile ilgili etnografik eşyalar bulunmaktadır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi için önemli bir yere sahip olan Mırra kahvesi cezvesinden, Mardin yöresel kıyafetlere ve çeşitli Osmanlı silahlarına kadar birçok eşya burada sergilenmektedir. Ayrıca tarihi bakır siniler, bakır işçiliği, Samur kürkleri ve Mezopotamya bölgesinde kullanılan sağlık ekipmanları da bu salonda görülebilir.

Mardin Müzesi Arkeopark

Mardin müzesi bahçesinde daha çok çocuklara ve gençlere yönelik olarak bir eğitim alanı bulunmaktadır. Kent dokusu içindeki kültürel mirası tanımak ve korumak adına bilinçli bireyler yetiştirmek için açılan Arkeopark’ta çocukların anlayabileceği şekilde bir müze kültürü oluşturulmak istenmektedir.

Buradaki eğitimlerde arkeolojik kazının bütün bilimsel süreçleri ve seramik yapımı, çivi yazısı, kök boya ile baskı yapımı uygulamalı olarak çocuklara gösterilmektedir.

Mardin Müzesi Tarihçesi ve Mardin Müzesi Binası Tarihi

Mardin Müzesi binası geleneksel Mardin evlerinin tüm özelliklerini göstermektedir. Süryani taş işçiliğinin detaylarını görebileceğiniz müzenin bulunduğu bina aslında 1895 yılında Süryani Katolik Patrikhanesi olarak Behram Bani (o zamanki Antakya Patriği) tarafından yapılmıştır.

Bina yapıldıktan sonra asıl amacının dışında askeri garnizon binası, sağlık ocağı ve polis karakolu binası olarak da kullanılmıştır. Kültür Bakanlığı binayı Süryani Katolik Vakfı’ndan satın aldıktan sonra Mardin Müzesi de buraya taşınmış ve 2000 yılında bina, müze olarak hizmet vermeye başlamıştır.

Mardin Müzesi binası karakteristik olarak geleneksel Mardin evlerinin tüm özelliklerini göstermektedir demiştik. Peki, bu özellikler nelerdir? Bina, sarıya yakın rengiyle kalker taşından yapılmıştır, çift girişli ve üç katlıdır. Binanın kemer ve sütun başlıklarında, kemer ile iç ve dış tonozlarında müthiş taş süslemeleri bulunmaktadır. Binanın örtü sistemi yuvarlak ve sivri beşik tonoz, aynalı çapraz tonoz ve çapraz tonoz olarak yapılmıştır.

Ayrıca İlgili Linkler:

Mardin hava durumu
Mardin tarihi kenti fotoğrafları
Güneydoğu Anadolu Bölgesi
Güneydoğu Anadolu Bölgesi fotoğrafları
Güneydoğu Anadolu Bölgesi Güzergahı
Türkiye müzeler, antik şehir ve tarihi kentler