Dilek Yarımadası Gezi Rehberi
Dilek Yarımadası, eşsiz doğal güzellikleri ve tarihi zenginlikleriyle Ege Bölgesi’nin incisi konumundadır; Dilek Yarımadası gezilecek yerleri denildiğinde akla ilk olarak Milli Park’ın birbirinden güzel koyları geliyor; İ̇çmeler’in sığ suları, Aydınlık’ın huzurlu atmosferi, Kalamaki’nin uzun kumsalı ve Karasu’nun sakinliği ziyaretçilerini büyülüyor. Sadece plajlarıyla değil, aynı zamanda Zeus Mağarası’nın serinletici sularıyla ve Oluklu Kanyon’un etkileyici doğasıyla da dikkat çeken Dilek Yarımadası, doğa yürüyüşleri ve fotoğraf safarileri için de ideal bir destinasyon.
Tarih meraklıları için ise Eski Doğanbey Köyü’nün taş evleri ve antik kent kalıntıları keşfedilmeyi bekliyor. Kısacası, Dilek Yarımadası, her zevke hitap eden gezilecek yerleri ile unutulmaz bir deneyim sunuyor. Dilek Yarımadası gerek içindeki tarihi yerler ve antik kentler, gerek etrafında bilinen antik şehirler ve tarihi yerleşimleriyle adından bahsettirmektedir. Ege bölgesinin gezilecek yerleri ve milli parkları arasında doğayı, vahşi yaşamı sevenlerin kesinlikle gitmesi gerektiği yerdir burası.
Aydın iline bağlı olan milli parka nasıl gidilir; milli park içindeki aktiviteler nelerdir, hangi antik kentler ile komşudur gibi konular bir tabiat müzesi olan Dilek Yarımadası’nın içeriğinde bulunmaktadır.
Öncelikle belirtmekte fayda var: Dilek Yarımadası’nı gezecekseniz erken gitmelisiniz. Çünkü, yoğunluktan dolayı park giriş kapısının kapandığı tek milli parktır burası. Ziyaretçi yoğunluğuna göre milli park yetkilileri öğle veya öğleden sonraki saatlerde, haftasonları park girişini kapatmaktadırlar.
Dilek yarımadası Büyük Menderes Deltası fotoğrafları için tıklayınız
Dilek Yarımadası Nerede?
Dilek Yarımadası, Aydın iline bağlı olmakla birlikte Kuşadasının güneyinde kalmaktadır. Eğer Kuşadası’na ve Didim’e tatile gideceksiniz kesinlikle buraya da gitmenizde fayda var. Hem kuzeyden Kuşadası tarafından, hem de güneyden Balat tarafından Dilek yarımadasına gidilebilir. Aslında yolun bittiği yerdir burası. Çünkü güneyden gittiğiniz yol biter ve karşınızda Sisam Adası belirir.
Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Milli Parkı
Dilek yarımadasının tamamı bir milli parktır. Diğer milli parklarımız gibi koruma altında olan Büyük Menderes Deltası Milli Parkı’nda, milli parkı ve gelen ziyaretçileri koruyan, kontrol eden yetkilileri herhangi bir yerde görebilirsiniz. Diğer milli parklar bu anlamda sınıfta kalmış sayılabilir.
Didim, Kuşadası ve Söke ilçeleri içinde bulunan milli park 27.598 hektardır. 1966 yılında Dilek yarımadası (10.908 hektar) milli park statüsüne alınmış olup, Büyük Menderes Deltası (16.690 hektar) ise 1994 yılında milli parka dahil edilmiştir. Milli Park, uluslararası olarak da Ramsar, Bern ve Rio sözleşmeleriyle birlikte Barselona Konvansiyonu ile korunmaktadır.
Milli Parkta Doğal ve Vahşi Hayat
Milli Parkta tüm Anadolu’da görünen bitki türleri doğal olarak görülebilir. Bir botanik bahçesi olan yarımadanın içlerinde yırtıcı kuşlar, vahşi hayvanlarla karşılabilirsiniz. Bir çok plajı olan Dilek yarımadası, aynı zamanda sualtı çeşitliliği ile de adından bahsettirmektedir. Büyük Menderes Deltası bu konuda zenginliğini cömertçe sergilemektedir.
Dilek yarımadasında yaşayan kuşlar; Yalı Çapkını, Kızıl Şahin, Kaşıkgaga, Kır Kırlangıcı, Kara Leylek, Balık Kartalı, Flamingo sayılabilir. Ayrıca sayıları azalmakta olan Akdeniz foku yine burada sık sık görülmektedir. Yapılan araştırmalar neticesinde milli park sınırları içindeki mağaralarda yaşadıkları tespit edilmiştir. Türü tükendiği düşünülen Anadolu parsına ait bir çok bilgiyi aşağıda bilgisini verdiğimiz Ziyaretçi Tanıtım Merkezi’nde bulabilirsiniz. 1966 yılında Dilek yarımadasının milli park ilan edilmesinin sebeplerinin başında gelen Anadolu parsı, yaygın olarak burada yaşamasıdır. 1952 yılında yarımadada tuzakla yakalanan ve ‘Efe’ ismi verilen Anadolu parsı, 6 yıl burada yaşadıktan sonra ölmüştür. Tahniti ise Diyarbakır Ana Jet Üssün’nde bulunmaktadır.
Tüm bunlar hakkında ve daha fazla konuda bilgi almak için Tarihi Doğanbey köyü (Domatia) içinde bir Ziyaretçi Tanıtım Merkezi bulunmaktadır. Ziyaretçi merkezi içinde, Dilek yarımadasının büyük bir maketi, içleri doldurulmuş vahşi hayvan müzesi, sergi odası, gayet bilgili rehberler ve başta burası olmak üzere doğal yaşam ile ilgili yayınlar bulunmaktadır. Bu arada tanıtım merkezinin bulunduğu binanın 115 yıllık olduğu ve restore edildiği bilgisini de belirtelim.
Dilek Yarımadası Gezilecek Yerler Listesi
- İçmeler Koyu: Milli Park’ın girişinde yer alan, sığ ve temiz deniziyle özellikle çocuklu aileler için uygun bir koy.
- Aydınlık Koyu: Daha derin deniziyle yetişkinlerin tercih ettiği, huzurlu ve uzun bir kumsala sahip.
- Kavaklıburun (Kalamaki) Koyu: Milli Park’ın en uzun plajına sahip, çevresindeki kavak ağaçlarıyla dikkat çekiyor.
- Karasu Koyu: Daha sakin bir atmosfere sahip, geniş bir alana yayılan bir koy.
- Zeus Mağarası: Milli Park girişine yakın, buz gibi sularıyla bilinen doğal bir mağara.
- Oluklu Kanyon: Doğa yürüyüşleri için ideal, yaklaşık 15 km uzunluğunda bir kanyon.
- Anıt Ağaçları: Milli Park içinde yer alan, yaşlı ve etkileyici ağaçlar.
- Tarihi ve Kültürel Yerler:
- Eski Doğanbey Köyü: Taş evleri, kilisesi ve tarihi dokusuyla görülmeye değer şirin bir köy.
- Panionion: Antik İonia kentlerinden birinin kalıntıları.
- Thebai Antik Kenti: M.Ö. 7. yüzyıla kadar uzanan antik kent kalıntıları.
- Diğer Aktiviteler:
- Doğa Yürüyüşleri: Milli Park içinde çeşitli zorluk seviyelerinde yürüyüş parkurları bulunuyor.
- Foto Safari: Bölgenin zengin flora ve faunasını keşfetmek için harika bir aktivite.
- Kuş Gözlemi: Özellikle Büyük Menderes Deltası’na yakın bölgelerde birçok kuş türünü gözlemleyebilirsiniz.
Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Milli Parkı Tarihi Yerleri
Dilek yarımadası, içinde bulundurduğu doğal değerlerin yanında bir çok kültürel ve tarihi değerlere de sahip olmakla birlikte bu özelliği ile bir çok milli parktan ayrılmaktadır. Yarımadaya dağılmış bir şekilde bulunan bu tarihi yerlerin başında tarihi Doğanbey Bey köyü (eski Doğanbey Köyü) gelmektedir.
1924 yılına kadar Rum köyü (Domatia) olan eski Doğanbey Köyü, mübadele yılları sonunda bir Türk köyü olmuştur. Tipik Rum evleri mimarisinin hakim olduğu köyde yaşam yok gibidir. Restore edilmiş olan evlerde ünlü simalar sadece yaz mevsiminde burada (belki) yaşamaktadır. Diğer neredeyse yıkık olan evlerde ise 1966 yılında milli parkta çıkan yangından sonra yerleşim olmamıştır.
Eski Doğanbey Köyü Tarihçesi
Köyün tarihinin M.Ö. 7.yy’a kadar gittiği söylenir. Domatia ismi orman içinde büyük avlulara sahip oda şeklinde yapılar yapılmasından gelmektedir. Yerleşim yeri büyüyüp köy haline gelince de köyün ismi Domatia olmuştur. Evler taş işçiliğinin muhteşem eserleridir. Eski Doğanbey köyünde ayrıca şapel ve kilise bulunmaktadır. Hem milli park hem de sit alanı olduğundan dolayı evlerde gerekecek onarımlara Kültür Bakanlığı onay vermektedir.
Eski Doğanbey köyünün mimarisi ve yapısı o kadar güzeldir ki sinema sektörü, uygun düştüğünde film çekimlerini burada yapmaktadır. Balalayka, Entel Köy Efe Köye Karşı, Dedemin İnsanları ve bir Alman yapımı olan Pinokyo burada çekilmiştir. Üzerinde uydu anteni, elektrik kablosu vs olmayan tarihi evleri görmek isterseniz kesinlikle gelmeniz gereken bir yer. Ayrıca mübadele yıllarında buraya gelen Türkler de bu köyün bir kaç km altında bulunan Doğanbey köyüne taşınmıştır.
İonia Bölgesi, Panionion ve Zeus Mağarası
Bunun yanında Dilek yarımadasında birçok tarihi ve antik yer de bulunmaktadır. Poseidon onuruna şenlikler yapılan 12 kent devletinin oluşturduğu İonia bölgesinin merkezi olan Panionion buradadır. Baş tanrı Zeus ile güzellik ve aşk tanrıçası Afrodit’in yıkandığı söylenilen Zeus Mağarası yine Dilek yarımadası Milli Parkı’ndadır. Zeus, Poseidon, Hermes kültleri bulunan, ilk yerleşimi M.Ö. 570 yıllarında olan Thebai antik kenti yine buradadır.
Bu antik yerlerin yanında, Hagios Antonios Manastırı, Aya Yorgi Manastırı, Melie (Melia) antik kenti, Milet antik kenti açıklarındaki Lade adası da yine Dilek yarımadasında bulunan tarihi ve antik yerleşimlerdir.
Zeus Mağarası
Kaya içerisinde doğal bir gölet görünümünde olan Zeus Mağarası yaklaşık olarak 60 metre uzunluğunda 20 metre genişliğinde ve yaklaşık 10 metre derinliğindedir. Ortalama ısı yıl boyuncu 5 santigrat derecedir. Mağara suyu, kayalardan sızıntı ile gelmekte ve yavaş bir şekilde değişmektedir.
Zeus Mağarası Efsanesi
Zeus Mağarası, adını mitolojide Gök Tanrısı Zeus’tan almıştır. Mitolojide güzellik tanrıçası Afrodit’in Zeus Mağarası’nda yüzerek güzelleştiği söylenir. Başka bir söylenceye göre İsa’nın annesi Meryem Ana, Sisam Adası’ndan Efes’e yolculuğu esnasında mağaraya uğramış ve mağara suyunda yıkanmıştır. Bu nedenle Zeus Mağarası suyunun kadınların teninde güzelleştirici etkisi olduğuna inanılır.
Gök Tanrısı Zeus, kardeşi Poseidon’un gazabından kaçıp sakinleşmesini beklemek için bu mağaraya sığınır, dinlenir ve yıkanırmış.
Karina Bölgesi
Karina, Dilek yarımadasında yolun bittiği yerdir. Sit alanı olmasından dolayı elektriği olmayan, geceleri masalara gaz lambası (veya lüx) konan ufak bir de balık lokantası vardır bölgede. Gel-git yüzünden geceleri ayaklarınıza kadar denizin gelmesini istiyorsanız kumsala konan masalardan birine oturmalısınız.
Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Milli Parkı Yapılması Gerekenler
Dilek Yarımadası Milli Parkı’nda yapılacak bir çok aktivite mevcuttur. Balık tutabilirsiniz, denize girebilirsiniz, bitkileri inceleyebilirsiniz. Foto-Safari yapabilirsiniz. Dağ bisikleti sporu yapabilirsiniz. Kuş gözlemevine çıkıp, dürbün ile kuşları izleyebilirsiniz ve doğa yürüyüşleri ile kültür yürüyüşleri yapabilirsiniz.
- İmkanınız var ise milli parkta sabahtan çıkıp yürüyün, fotoğraf makineniz kesinlikle yanınızda olsun, tarihi Doğanbey köyüne uğrayın.
- Tarihi Doğanbey köyündeki Milli Parklar binasına uğrayın ve Nevzat Cankurt ile görüşün, görüşmekle kalmayıp birlikte yürüyüş yapın parkın içinde.
- Gerçekten yolun sonuna gidin, Karina’yı bulun. Jandarma karakoluna gelmeden durup işte burasıymış diyeceksiniz.
- Akşamüzeri kesinlikle Yunan adalarının gölgesinde biraz demlenin.
Yapılmaması Gerekenler
- Bir günden az kalmayın, kaldığınızda sivrisineklere dikkat edin.
Ayrıca İlgili Linkler:
Dilek yarımadası Büyük Menderes Milli Parkı görselleri, fotoğraf galerisi