Ballıca Mağarası Yararları Özellikleri
Tokat sınırları içinde bulunan Ballıca mağarası ya da diğer adıyla İndere Mağarası, Ballıca Mağarası Tabiat Parkı içinde bulunmakla birlikte sadece Karadeniz bölgesinin değil, ülkemizin de önemli mağara sistemi ve bir damlataş mağarasıdır. Tokat şehrine bağlı ve Tokat’ın batısındaki Pazar ilçesine bağlı olan Ballıca mağara sistemi, Karadeniz dağları Karst bölgesinde bulunan Deveci dağları sınırları içinde bulunmaktadır. Deveci dağları Orta Karadeniz ile İç Anadolu bölgesi arasında geçit işlevi görmektedir.
Ülkemizi meydana getiren Anadolu ve Trakya toprakları, mağara sistemleri olarak zengindir. Ülkemizin her yerinde yüksek dağların zirvesinden deniz seviyesi altına kadar her şekil ve konumda birçok mağara bulunmaktadır. Ülkemizde bulunan tekil mağaraların ve mağara sistemlerinin coğrafi ve iklimsel konumlarına bağlı olarak tipik ya da atipik özellikleri vardır. Ballıca mağarası da aşağıda anlatıldığı üzere birkaç atipik özelliğinden dolayı Türkiye’deki diğer mağaralara benzememekte ve milyonlarca yıldır doğa tarafından işlenmektedir.
Bir Karadeniz güzergâhı ya da rotası yapacaksanız Tokat il sınırları içerisinde bulunan Ballıca Mağarası Tabiat Parkı’nı da kesinlikle duracağınız güzergâh noktalarından biri olarak belirlemelisiniz. Karadeniz bölgesindeki tarihi yerler, antik kentler ve gezilecek yerler listesi içerisinde bir doğa harikası olarak yer edinen Ballıca mağara sistemi sizleri etkileyecek, mağaraya giden yol boyunca gördüğünüz manzarası ile de büyüleyecektir.
Tokat Ballıca mağarası fotoğrafları için lütfen tıklayınız
Ballıca Mağarası Yolu Nasıldır ve Ballıca Mağarasına Nasıl Gidilir?
Ballıca mağarası (İndere mağarası) veya Ballıca Mağarası Tabiat Parkı, Tokat’ın Pazar ilçesi ile Artova ilçeleri arasındadır. Tokat’ın batısında bulunan mağaraya en kolay Tokat ile Turhal arasındaki otoyoldan ulaşılmaktadır. Bu yoldan gidildiğinde Pazar ilçesi sapağı görüldüğünde ilçe merkezi içinden Ballıca tabelasından ulaşılabilir.
Deveci dağlarına çıkışa kadar düz ve temiz olan yol, Ballıca köyünden itibaren rakım kazanmaya başlamaktadır. Çünkü mağara sisteminin rakımı deniz seviyesinden gayet yüksektedir. Ayrıca Ballıca köyünden sonraki yol kısmen virajlı veya keskin dönemeçli olup dikkat edilmelidir. Yolda zaman zaman aşırı yağmurlardan dolayı çöküntüler de olabilir (en azından biz araba ile geçtiğimizde öyle idi). Ayrıca Pazar ilçesinden mağaraya kadar yürümemenizi öneririz, yol hem zaman zaman dikleşmekte olup aynı zamanda 8 km kadardır.
Ballıca Mağarası Ziyaret Saatleri ve Giriş Ücreti 2025
Öncelikle Ballıca mağarasının haftanın her gün açık olduğunu belirtelim. Şu anda Pazar ilçesinden mağaraya dolmuş, minibüs veya otobüs bulunmuyor. Ancak tatil günlerinde Tokat merkezden bazı tur firmaları günlük olarak tur düzenleyebilmekteler. Bazı internet sayfalarında mağara ziyaret saatleri 08:00 – 20:00 arasında diye yazsa da, Ballıca mağarası ziyaret saatleri 09:00 – 20:00 arasındadır. Eğer 20:00’den sonra giderseniz mağaraya giremeyeceğinizi belirtelim. Bunun sebebi yarasaların dışarı çıkması için rahat ortam sağlanmasıdır; ışıklar söndürülmekte ve ziyaretçi kabul edilmemektedir.
Bununla birlikte Ballıca mağarası giriş ücreti 2025 yılında tam bilet 60 TL olup, öğrenci ise 30 TL’dir ve mağara girişinde Müzekart geçmemektedir. Eğer mağara ile ilgili sorularınız olursa 0356 261 42 36 numaralı telefonu arayarak daha detaylı bilgi edinebilirsiniz. Mağarayı detaylı bir şekilde gezmek için iki saatlik bir zaman diliminin yeterli olacağını da belirtelim. Mağaraya girmeden önce yemek, su ve diğer temel ihtiyaçlarınızı gidereceğiniz ufak bir sosyal alan bulunuyor, önerimiz oldukça büyük olan mağaraya girmeden hazırlığınızı yapmanız. Mağara içinde aynı anda çok kalabalık insan yoğunluğu olmaması için kapıda bekleme olasılığını da unutmamak gerekiyor.
Ballıca Mağarası Keşfi
Üç milyon yıl önce oluşumu başlayan mağara sisteminin keşfi hakkında resmî olan bilgilerin yanında resmî olmayan bilgiler de mevcuttur. Örneğin mağara sisteminin 1800’lü yıllarda vatandaşlarca keşfedildiği ve aslında günümüzden 400 veya 500 yıl önce sığınma amaçlı kullanıldığı söylenmektedir. Ancak bunları kanıtlayacak bir bilgi mevcut değildir.
Tokat Ballıca mağara sisteminin keşfi ve nasıl bulundu sorusunun resmî cevabına gelirsek eğer bunun daha yakın bir tarihte olduğunu görürüz. 3.4 milyon yıldır oluşan Ballıca mağara sistemi ilk olarak 1987 yılında Ankara Mağara Araştırma Derneği speleologları (mağara araştırmacıları) tarafından incelenmiş ve ikinci incelemesi de 1990 yılında yapılmıştır. Bu ikinci inceleme esnasında Ballıca mağarası haritası çıkartılmıştır. İki yıl sonra Tokat Valiliği isteği üzerine 1992 yılında Ankara Üniversitesi Fen Fakültesinden Prof. Dr. Baki Canikli tarafından bir araştırma daha yapılmıştır. Son olarak 1994 yılında MTA Jeolojik Etütler Dairesi Mağara Araştırmaları Bölümü’nden Dr. Jeomorfolog Lütfi Nazik başkanlığında B. Aksoy, E. Özel ve H. Mengi’den oluşan ekip bir araştırma daha yapmıştır.
Bu araştırmaların ardından 1996 yılında mağara sistemi ziyarete açılmış ziyarete açılana kadar yürüyüş yolları, ışıklandırma ve seyir terasları yapılmıştır. Ancak bilinmelidir ki mağaranın gezi alanı, mağara sisteminin çok küçük bir alanını barındırmaktadır. Mağaranın büyük bölümü henüz ziyaret edilemez ve ziyarete kapalı durumdadır. Ballıca mağara sistemi ve etrafındaki doğal yaşam alanı 2007 yılında doğal sit alanı olarak tescillenmiş olup ‘Tabiat Parkı’ statüsü almıştır. Ballıca Mağarası Tabiat Parkı 2019 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne girmiştir (12.04.2019).
Ballıca Mağarası Özellikleri
Tokat Ballıca mağarası özellikleri birçok anlamda diğer mağaralarımızdan ayrılmaktadır. Ülkemizdeki en çok salonu olan mağaralardan olan bu mağara sistemi öncelikle bir damlataş mağarasıdır. Diğer mağara sistemlerinden ayrılan en temel iki belirgin özelliği ise mağarada bulunan dikitsiz sarkıtlar ve soğan biçimli sarkıtlardır. Özellikle soğan biçimli sarkıtlar ülkemizde başka hiç bir mağarada bulunmamaktadır.
Mağaranın ilk oluşmaya başladığı günden itibaren 3.4 milyon yıl geçmiş olup toplamda 5 katlıdır ve 9 salonu bunmaktadır. Mağaranın yatay uzunluğu 680 metredir ve ziyaret edilebilen alanın büyüklüğü ise 6500 metrekaredir. Ballıca’nın toplam koruma alanı ise 485 hektardır. Mağara sisteminin girişinin deniz seviyesinden yüksekliği 1085 metredir. Gümüşhane’de bulunan Karaca mağarasının girişinin rakımı ise 1530 metredir.
94 metre mağara derinliği olan Ballıca mağarası yaz mevsiminde 17 derece, kış mevsiminde ise 24 derece sıcaklığa sahiptir. Mağara içindeki oksijen oranı ise katlara göre %18-21 arasında değişmekte olup mutlak nem oranı %40-80 arasındadır. Mağara içindeki 1 santimetreküplük bir oluşum için 75 yıl geçmektedir.
Tokat Ballıca Mağarası Salonları
Toplamda dokuz salonu olan mağara, iki galeriden meydana gelmektedir. İlk galeride beş salon bulunmakta olup bunlar Havuzlu Salon, Büyük Damlataşlar Salonu, Çamurlu Salon, Fosil Salonu ve Yarasalar Salonu’dur. İkinci galeride ise Çöküntü Salon, Mantarlı Salon, Sütunlar Salonu ve Yeni Salon bulunmaktadır.
Galeriler fiziki olarak da birbirinden ayrıdır. İlk galeride birçok mağarada olan yapılarla benzer oluşumlar bulunmaktadır. Bunlar sarkıtlar dikitler, sütunlar, mağara incileri ve havuzlar gibi oluşumlardır. İkinci galeride ise mağara sistemini diğer mağaralardan ayıran oluşumlar bulunmaktadır. Bunlar ise soğan biçimli sarkıtlar ve dikitsiz sarkıtlardır.
Birinci Galeri
Havuzlu Salon girişte bulunmaktadır ve sıcaklık 20 derece olup, düşük nem oranına sahiptir. Bundan dolayı damlataşları oluşturan kalsit kristalleri arasındaki bağ zayıflamış ve kabarmış bir görünüm oluşmuştur. Büyük Damlataşlar Salonu, Havuzlu Salon’dan hemen sonra dar bir geçit sonrasında bulunmaktadır ve mağaranın en geniş alanıdır. Burada bulunan mağara havuzları mağara incileri ile kaplıdır. Bu geniş alanın nem oranı yüksek olup mağara dışındaki oksijenden 4 kat fazla oksijen bulunmaktadır.
Büyük Damlataşlar Salonu’ndan yürüme yolu ile Çamurlu Salon, Fosil ve Yarasalar Salonu’na geçilir. Çamurlu Salon küçük havuzlar ile blok sarkıt ve dikitlerden meydana gelmiştir. Fosil Salon mağaranın en üst noktasında bulunmaktadır. Salondaki sıcaklık 24 dereye kadar çıkmakta, nem oranı ise %40’tır. Yarasalar Salonu veya Yarasalı Salon denilen alana ip kullanmadan girmek imkânsızdır ve “cüce yarasa” türünün yaşam alanıdır. Bu salondaki sarkıt ve dikitler hala gelişim halindedir. Mağara gülleri, mağara iğneleri bu salonda bulunmaktadır ve Ballıca Mağara Sistemi’nin en genç salonudur.
Tokat Ballıca mağarası içerisinde Büyük Damlataşlar Salonu’nda karanlıkta yaşayan endemik bir de bitki türü (alg – su yosunu türü) bulunmaktadır. 2007 yılında alg türlerine ilişkin çalışma yapılmış ve 77 alg türü bulunmuştur.
İkinci Galeri
Muhteşem Galeri olarak da adlandırılan Çöküntü salonu, ismini tabanda bulunan büyük bloklardan almaktadır. Her blok arasında derin kuyular bulunmaktadır. Tavandan 3 metre yukarıda bulunan kalsit oluşumların görünen sınırları yeraltı sularının geçmişteki seviyesini göstermektedir. Sütunlar Salonu’nda mağaranın en büyük sütunu bulunmaktadır ve salonun ismi de buradan gelmektedir. 18 metre boyunda, 8 metre çapında olan dev sütun burada bulunmaktadır ve görülmeye değerdir. Diğer salonlara buradan geçilmektedir.
Mantarlı Salon’da, Türkiye’de sadece bu mağarada görülen büyük soğan sarkıtlar bulunmaktadır. Ayrıca mantar çeklinde büyük dikitler ve damlalık sarkıtlar da bu salondadır. Yeni Salon ise Ballıca mağara sisteminin en genç salonu veya odasıdır. Yeni Salon’da büyük sarkıt, dikit ve havuzların yanı sıra pırasa şeklinde sarkıtlar da göz alıcı güzelliktedir. Yeni Salon’un sonunda 65 metre derinlikte göl ve mağara suyunun aktığı bir de sifon bulunmaktadır. Yeni Salon, mağaranın en düşük seviyesidir.
Tokat Ballıca Mağarası Hangi Hastalıklara İyi Geliyor?
Doğanın bir mucizesi olan Tokat Ballıca mağarası veya İndere mağarası, aynı zamanda çeşitli hastalıklara da şifa vermektedir. Eğer Ballıca’ya giderseniz özellikle ilk galerideki Büyük Damlataşlar Salonu içerisinde birçok bank olduğunu ve oturup birbiriyle sohbet eden birçok insan olduğunu görebilirsiniz. Özellikle KOAH ve astım hastalığına iyi gelen nem ve oksijen oranı ile mağara bu özelliğinden dolayı ziyaretçi akını yaşanmaktadır.
Günün erken saatlerinde mağaraya gelen KOAH ve astım hastaları, buradaki bank veya sandalyelerde günde üç veya dört saat oturmakta ve zaman geçirmektedir. Öyle ki dışarıda oksijen tüpü ile görebileceğiniz hastalar içeride oksijen tüpsüz olarak ve çok rahat nefes alabilmektedir. Oksijeni bol olan mağaraya gelen hastalar, üç gün boyunca günde üç saat kaldıkları takdirde kendilerini çok daha iyi hissettiklerini belirtmektedirler.
Neden Tokat Ballıca Mağara Sistemi?
Özellikle bir doğa harikası olan mağara sistemi, gerek tabiat ananın inceliklerle işlediği ve ortaya çıkarttığı özellikleri gerekse astım ve KOAH hastalarının kendilerini iyi hissettiği bir yer olması açısından son derece önemli olan mağaralardan biridir.
Özellikle son yıllarda talan edilmeye çalışılan Karadeniz bölgesi doğal güzellikleri arasındaki bu mağara kesinlikle görülmesi gereken ve tabiatın ortasındaki güzelliği ile dikkat çeken yerlerden biridir. Yolunuz Tokat ilinin civarına düşerse veya Tokat Pazar ilçesi yakınlarından geçerseniz bu mağara sistemini görmeden gitmeyin deriz.
Ayrıca İlgili Kaynaklar:
Türkiye gezilecek mağaralar
Türkiye UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi
Karadeniz bölgesi gezilecek tarihi yerler, doğal güzellikler ve yaylalar
Karadeniz bölgesi gezilecek yayla ve tarihi yerler fotoğrafları
Türkiye müzeler, antik şehir ve tarihi kentler
UNESCO sayfası