Kayaköy, Muğla ilçesi Fethiye merkezine çok yakın olsa da, birçok kişi varlığından habersizdir. Genelde tatil için ülkemizin güney ve güneybatı bölgelerini kullanan insanlar, gittikleri yerlerdeki tarihi yerlerden ve antik şehirlerden habersizdir. Ege bölgesinde birçok tarihi yerleşim yeri varken sadece güneş, kum, havuz üçlemesinde kalan insanlarımızın çoğu doğal olarak buradan da habersizdir.
Kayaköy ile ilgili tüm bilgileri bulacağınız gezi yazımızda Fethiye ve Ege bölgesinde görülmesi gereken gezilecek yerler arasında çok hüzünlü bir konuma sahip olan bu hayalet şehir nerededir, nasıl gidilir, tarihçesi nedir gibi konular yazı içeriğindedir.
Önceleri nadir tatil yerlerinden olan ancak son yıllarda ne yazık ki gittikçe biz insanların bakımsızlığından, dikkatsizliğinden ve ilgisizliğinden dolayı çöplüğe dönen Ölüdeniz’e 15 dakika (7 km) mesafede olan bu terkedilmiş köy, sadece Ege bölgesinin değil, Anadolu’nun nadir hayalet köylerindendir. Fethiye – Ölüdeniz arasında bulunan bu hayalet şehir ziyaret edenleri kesinlikle hayrete düşürmektedir. Mübadele yıllarından bu yana sessiz, kimsesiz bir açık hava müzesidir Kayaköy.
Kayaköy Giriş Ücreti 2025 ve Ziyaret Bilgileri
Kayaköy Giriş ücreti 2025 yılında 60TL olmak ile birlikte açık hava müzesinde Müzekart geçmektedir. Ayrıca yazının sonunda giriş ile ilgili ilgi çekici bir bilgi de bulabilirsiniz. Her gün açık olan müzenin 2025 yılı ziyaret saatleri haftanın her günü 08:30 – 20:00 saatleri arasında yapılmaktadır. Gişe kapanış saati ise 19:30’dir.
Ayrıca Kayaköy’e gitmeden her hangi bir bilgi sormak isterseniz müzenin telefon numarası 0252 6141150 ve 0252 6149548 ‘dir.
Kayaköy fotoğrafları için tıklayınız
Kayaköy Tarihçesi
Bir hayalet şehir olan bu yerleşim yeri, 5000 yıllık antik Likya medeniyetinin Karymlassos kentinin üzerine kurulmuştur. Antik kentten günümüze gelen bir yapı bulunmamakla birlikte az sayıda lahit günümüze kadar gelmiştir. Ancak Kayaköy, 16.yy’ın başında Osmanlı kayıtlarına ilk olarak Kayı Köyü ismiyle girmiştir. İlk yerleşim birimini oluşturanlar, Oğuz Türklerinin Kayı boyuna mensup Türkmenleridir. Osmanlı devletinin ‘tahrir kayıtları’na göre köydeki o yıllardaki medrese ve mescitleri kayıt altına alınmıştır. Daha sonrasında 1800’lü yılların başında Rum aileler de mevcut olan köyün bir başka kısmına yerleşmiş ve 1900’lü yıllara gelindiğinde nüfusun tamamının Rumların oluşturduğu, 25.000 kişinin yaşadığı Levissi isimli kasaba haline gelmiştir. Kayaköy, turistik beldemiz Fethiye’ye sadece 13 km uzaklıktadır. Ayrıca yerleşim biriminin yakınında Gemiler isimli keşfedilmiş ama sit alanı olduğu için el sürülememiş bir küçük koy vardır.
1900’lü yılların başında Kayaköy, yerleşim birimin kiliseleri, şapelleri, hastanesi, postanesi, okulları ve zanaat atölyeleri ile civarın ticaret ve sosyal merkezi haline gelmiştir. Rumlar, Osmanlı zamanında ticarete yatkındır ve genelde ticaretle uğraşmışlardır. Zaten Osmanlılar zamanında Türkler’in ticaretle uğraşması da zordur. Bundan dolayı sizin de göreceğiniz üzere Kayaköy ve etrafı tarıma elverişli olmadığından, burada yaşayan halk daha ziyadesiyle ticaretle uğraşmıştır. Ayrıca buradaki evlerin bir kısmının harabeye dönmesinin sebeplerinden biri de 1957 yılında meydana gelen depremdir.
Mübadele Yılları
24 Temmuz 1923 yılında yapılan Lozan Antlaşma maddelerine ek olarak konulan Türkiye – Yunanistan Nüfus Mübadelesi (değişimi) uyarınca, burada yaşayan Rumlar 1923 – 1924 yılları arasında, din esası üzerine kurulan zorunlu göç kapsamında Yunanistan’a göçe zorlanmıştır. Yunanistan’da yaşayan bir kısım muhacirler de buraya gönderilmiştir. Ancak Yunanistan’dan buraya göç ettirilen Türkler çevreye uyum sağlayamayıp, ziraat yapacak biçimde toprak olmadığından tarım yapamamış ve Ege bölgesinde çeşitli yerlere birkaç yıl içinde tekrar göç etmiştir.
Yakın tarih olan 1988 yılında, Türk Yunan Dostluk Derneği ile Mimarlar odası burası ile ilgili proje oluşturmuştur. Üç bine yakın harap olmuş taş evi, biri aşağı kilise (Panayia Pirgiotissa Kilisesi), biri yukarı kilise (Taksiyarhis Kilisesi) olmak üzere iki kilisesi, harap haldeki dokuz şapeli, meydanı ile Kayaköy hayalet köyünü ‘Barış ve Dostluk Köyü’ olarak ilan etmişlerdir. Bu proje kapsamında köydeki iki kilise için restorasyon çalışması yapılmıştır. Devlet tarafından desteklenen bu proje çerçevesinde bu yerleşim birimi, 3. Derece Kentsel ve Arkeolojik Sit Alanı olarak ilan edilmiştir.
Fethiye Kayaköy’e Otel
Ancak 2014 yılında iki defa Kültür ve Turizm Bakanlığı Kayaköy’ü 49 yıllığına kiraya açmak, taş Rum evlerinin %30’unu restore ettirmek ve 220 dönüm üzerine 300 yataklı, 30 milyon TL maliyet ile bir otel yapılması için ihaleye açmıştır. Aynı yılın aralık ayında ‘Kayaköy Savunması’ isimli çevreci grup ise söz konusu durumu mahkemeye taşımıştır.
Burada ayrıca günümüze kadar ulaşabilmiş olan Likya medeniyetine ait olan ve Likya kaya mezarları ile üç adet lahit mezar vardır. Kiralama işleminden sonra burada olacakları sizler tahmin edin, biz ediyoruz.
Kayaköy Belgeseli
1995 yılında TRT Belgesel Programlar müdürü olarak görev yapan Mihriban Tanık, burada ‘Zamanın durduğu yer: Kayaköyü’ isimli belgesel yapmış ve bu yapım kendisine bir yıl sonra iki adet birincilik ödülü getirmiştir. Ayrıca burası bir romana (Louis De Bernieres – Kanatsız Kuşlar) ve müzik klibine (Ufuk Yıldırım – Tutkunum) de evsahipliği yapmıştır. Bununla birlikte dünyaca ünlü aktör Russell Crove, The Water Diviner filmini de burada çekmiştir. Gişede bir başarı sağlamamış olan Ezan isimli film de burada çekilmiş olup konusu, burada yaşanmış olabilecek korku hikayeleridir.
2016 yılında ise ‘666 Cin Musallatı’ isimli film yine burada çekilmiş olup, burada gerçekleşen gerçek bir olayı anlattığı rivayet edilmektedir. Fakat bu olay sorulduğunda köylüler bir şey anlatmamaktadır.
Afkule Manastırı
Buraya birkaç km mesafede, Gemiler Koyu yönünde denizden yaklaşık 400 metre yükseklikte Afkule isminde manastır kalıntısı bulunmaktadır. Manastırın asıl adı Hagios Elefterios’tur. Manastır bulunduğu konum itibariyle harika bir manzara şöleni sağlamaktadır.
Gerek bu tarihi köy, gerekse manastır ve manastırın manzarası, fotoğrafseverler için eşsiz güzellikte kareler çekilmesini sağlamaktadır.
Günümüzde Fethiye Kayaköy
Kayaköy’de bulunan çömlekhane hala işletilmektedir. Köyde bulunan taş evler, Safranbolu evleri gibi birbirinin güneş ışığını kesmeyecek şekilde yapıldığı gibi evlerin çoğu harap halde olsa bile ocak kısımları hala ayaktadır. Ancak evler yapılırken her ne kadar güneş ışığı hesaplansa da asıl önemli olan köyün kuzeyindeki manzaranın görünür olmasıdır.
Kayaköy Evleri Mimarisi
Köyde bulunan evler tipik Rum evleri özelliklerini göstermektedir. En büyüğü 50 – 60 metrekare olan evler kesme taşlardan yapılmış olup iki katlı evlerin alt kısımları genelde ahır olarak kullanılmıştır. Evlerin çatıları düz olup su ihtiyacı, yağan yağmurun tuvaletler gibi evlerin dışında olan sarnıçlara dolmasıyla karşılanmıştır. İçme suyu ise çevredeki iki adet çeşmeden sağlanmıştır. Evlerin tavan ve taban döşemeleri ile kapı ve pencere doğramaları ahşap olmakla birlikte, civardaki köylüler tarafından ya kendi evlerinde kullanılmak üzere ya da yakılmak üzere kullanılmıştır. Ayrıca civarda bulunan birkaç otelde de bu taşların kullanıldığı görülmektedir.
Fethiye Kayaköy Açık Hava Müzesi Gibi
Tamamen açık hava müzesi gibi olan Kayaköy’de, köy içine girişte müze kartı geçmekle birlikte, biraz araştırıldığı takdirde normal gişeden de geçilmemektedir.
Tatil için Fethiye ve Ölüdeniz’e giden herkesin kumsaldan biraz ayrılıp, buranın hafif iyotlu ve serin havasını içine çekmesi gereken bir yer olduğunu düşünmekteyiz.
Birkaç tanıtım yazımızda da vurguladığımız üzere ülkemizde tarihi alanlar çokça mevcut olsa da ilgisizlikten zamana ve fiziksel zorluklarla baş edememektedir. Yok olmadan gidip burayı görmenizde fazda var. Bir hayalet kasaba olarak burası dünyanın sayılı yerlerindendir. Ölüdeniz’e sadece 7 km mesafede olan bu yerleşim birimine bisiklet ile gidilmesini de ayrıca tavsiye etmekteyiz.
Yılda ortalama 70.000 yerli ve yabancı turist çeken bu hüzünlü köy, denk geldiğinizde üzerine çöken sis ile daha da hüzünlü hale gelip ziyaretçilerin önünde suskunluğunu korumaktadır. Buraya yapılacak büyük otel veya oteller buranın büyüsünü bozacaktır. Gerek mübadeler yıllarını hatırlatması açısından, gerekse görülecek yerlerin başında gelen turistik yerlerin ilk sıralarında yer alması sebebiyle bu bölge korunmalıdır.
Fethiye Kayaköy Şenliği
Son yıllarda kültür anlamında ülkemiz gittikçe geriye gitse de iyi şeyler de olmuyor değil. İşte bu şenlik de bunlardan biri. Çeşitli sanat dallarında sanatçı ile sanatseverleri bir araya getiren bu etkinlik takvimini de internetten araştırarak öğrenebilirsiniz. Son yıllarda yapılan bu şenliğin başlangıç ve bitiş tarihleri değişebileceğinden araştırmanızda fayda var.
Bununla birlikte bir çok internet sitesinde Amintas Kaya Mezarları fotoğrafları, köyün adı verilerek geçmektedir. Bu kaya mezarlarının burasının ile alakasının olmadığını söyleyelim.
Ayrıca İlgili Kaynaklar:
Kayaköy Fethiye görselleri ve fotoğraf albümü
Ege bölgesi antik kent ve tarihi şehirleri
Ege bölgesi gezilecek yer fotoğrafları
Türkiye müzeler, antik şehir ve tarihi kentler
Muğla Valiliği